Project R-16121

Fruit-ReCuP: vervangen van koper (Cu) in de biologische fruitteelt ontwikkeling van alternatieve strategieën voor een duurzaam ziektebeheer in de biologische teelt van appel en druif. (Onderzoek)

De biologische teelt van meerjarige vruchtgewassen, zoals appel en druif, hangt sterk af van natuurlijke koperhoudende gewasbeschermingsmiddelen, zoals koperoxychloride. Hoewel koper van nature voorkomt en ook als sporenelement in meststoffen wordt gebruikt, zorgt dit voor ophoping van koper in de bodem met mogelijke schadelijke impact voor het bodemleven en omgevende fauna, alsook verminderde plantopname van voedingsstoffen. Om risico's te beperken en effecten op milieu en gezondheid tegen te gaan, heeft de EU limieten gesteld aan het gebruik van koper als bio-pesticide. Dit heeft vooral implicaties voor biologische landbouw waarbij conventionele middelen niet gebruikt kunnen worden en koper nagenoeg het enige middel is om ziektes te onderdrukken. Het is dan ook essentieel dat er gezocht wordt naar alternatieve strategieën en gewasbeschermingsmiddelen die ingezet kunnen worden in de biologische landbouw, zoals resistente rassen, natuurlijke bestrijdingsmiddelen, en biologische producten die de weerstand van de plant verhogen. In het Fruit-ReCuP project beogen we fundamentele inzichten te krijgen in natuurlijke biologische processen die bijdragen aan intrinsieke resistentie en algemene weerbaarheid van planten tegen biotische stress, als basis voor de ontwikkeling van nieuwe strategieën voor het duurzaam beheer van pathogene ziektes in de biologische gewasproductie. De focus ligt hierbij op de meerjarige vruchtgewassen appel en druif waarbij we kijken naar de functionele rol van de ploïdie van de plant, het omgevend microbioom, en de fysiologische triggers die leiden tot activatie van plantafweer, alsook interacties hiertussen. Uitgaande van het principe dat een verhoogd ploïdie-niveau leidt tot betere resiliëntie, zullen zowel tri- als tetraploïde varianten aangemaakt en gevalideerd worden voor hun tolerantie tegen belangrijke schimmelpathogenen. Op basis van vergelijkende -omics studies zullen daarbij onderliggende moleculaire/biochemische mechanismen verder gekarakteriseerd worden. Daarnaast zal de functionele rol van het microbioom van zowel het blad als de rhizosfeer in de resistentie-bepaling van de plant geanalyseerd worden, alsook door welke factoren dit beïnvloed wordt. Parallel hieraan zal obv in silico analyse potentiële endofyten geselecteerd en getest worden voor hun capaciteit om de plantenafweer te verhogen. Naast microbiële effecten zal ook het specifieke effect van polyfenolen en andere natuurlijke 'plant defense elicitors' (PDEs) getest worden voor hun werking tegen pathogene schimmels. Hierbij zal ook nagegaan worden of dit bekomen wordt door directe anti-fungale werking of door een activatie van natuurlijke verdedigingsmechanismen. Finaal zal het Fruit-ReCuP project zo nieuwe fundamentele inzichten verschaffen in belangrijke endo- en exogene factoren die de resistentie van appel en druif tegen belangrijke pathogenen (ie. schurft en meeldauw) verhogen, en zo alternatieve strategieën aanleveren om de plaagdruk te reduceren en de intrinsieke weerbaarheid van de plant te verbeteren om zo tot een duurzaam geïntegreerd ziektebeheer te komen in de biologische fruitteelt.

01 januari 2026 - 31 december 2028