300.000 euro voor Professor Jeroen Bogie en zijn team.

Ongeveer 220.000 Belgen lijden aan dementie, waarvan de ziekte van Alzheimer met 60 tot 70 procent van de gevallen de meest voorkomende vorm is. “Vroeger dacht men dat de ziekte van Alzheimer voornamelijk werd veroorzaakt door de opeenstapeling van slechte eiwitten in de hersenen, wat leidt tot het afsterven van zenuwcellen”, zegt prof. Jeroen Bogie (UHasselt).

“Maar de laatste jaren zijn er heel wat studies die aantonen dat bij de ziekte van Alzheimer de zogenaamde microglia, de immuuncellen van de hersenen, ontregeld raken. Die immuuncellen zouden ons normaal moeten beschermen, maar bij de ziekte van Alzheimer doen ze net het tegenovergestelde. Ze veroorzaken ontstekingen in de hersenen wat tot zenuwschade leidt. De grote vraag was waarom die microglia het tegenoverstelde doen van wat ze eigenlijk zouden moeten doen.”

Het nieuwe onderzoeksproject naar de ziekte van Alzheimer bouwt verder op eerdere doorbraken in onderzoek naar multiple sclerose (MS) door Jeroen Bogie en zijn team. “Bij ons onderzoek naar MS ontdekten we dat verstoringen in het vetmetabolisme verantwoordelijk zijn voor schadelijke veranderingen in de functie van microglia. Die fout in het vetmetabolisme wordt veroorzaakt door één specifiek enzym in de cel dat te actief begint te werken.”

Prof. Bogie en zijn team slaagden erin om dat enzym te identificeren in de hersenen van muizen en het stil te leggen, wat een zichtbaar positief effect had op de werking van de immuuncel en op de ontwikkeling van MS. En belangrijker nog: ze zagen ook dat wanneer dat enzym werd afgeremd, er opnieuw herstel in de hersenen plaatsvond. “Dat zorgde voor de start van dit nieuwe alzheimeronderzoek”, zegt Bogie. “Want ook bij alzheimer weten we dat diezelfde immuuncel, de microglia, niet goed werkt en verantwoordelijk is voor de verdere ontwikkeling van de ziekte. Nu willen we aantonen dat dezelfde fout die optreedt in het mechanisme achter MS, ook optreedt bij de ziekte van Alzheimer.”

Met de beurs van 300.000 euro van de Stichting Stop Alzheimer kan het team van Prof. Jeroen Bogie drie jaar onderzoek doen. “In de eerste twee jaren gaan we eerst onderzoek doen op microglia afgeleid uit stamcellen en in een tweede fase gaan we werken met gedoneerd hersenmateriaal van overleden alzheimerpatiënten”, zegt Prof. Bogie. “In het derde onderzoeksjaar gaan we testen uitvoeren op muizen om te zien of we de ziekte van Alzheimer effectief kunnen afremmen.”

Toch zal het nog vele jaren duren vooraleer dit soort onderzoek effectief kan leiden tot een behandeling voor mensen. “Als je ziektes wil behandelen, dan is het eerst en vooral heel belangrijk dat je de ziekte volledig begrijpt. Voor alzheimer is dat nog altijd niet helemaal duidelijk. Ons onderzoek kan hierbij helpen”, zegt Bogie, die vereerd is met de beurs van de Stichting Alzheimer Onderzoek. “Ook zijn we alle donateurs enorm dankbaar. Hun steun is broodnodig om dit onderzoek mogelijk te maken.”