Navigeren door de Circulaire Economie vanuit een btw-perspectief
Een nieuw onderzoeksrapport van het CE Center toont aan dat verschillende btw-maatregelen een rol kunnen spelen voor de circulaire transitie. Maatregelen zoals een verlaagd btw-tarief of een verlaagde maatstaf van heffing en vrijstellingen voor o.a. herstellingsdiensten van kledij, fietsen, intensivering van het gebruik van personenwagens en fietsen kunnen grote kansen bieden om de aankoop, het gebruik en de productie van circulaire producten en diensten aan te moedigen.
Circulaire transitie
De belasting op de toegevoegde waarde, beter gekend als de ‘btw’, is voor iedereen een bekend gegeven. Minder bekend is echter de potentiële impact, zowel in positieve als in negatieve zin, die btw-maatregelen kunnen hebben op de transitie naar een circulaire economie. In een nieuw onderzoeksrapport van het CE Center onderzochten onderzoeker Lorinde Massin en professor Elly Van de Velde van de Universiteit van Hasselt net déze relatie tussen btw en de transitie naar een circulaire economie. Zij vonden verschillende btw-maatregelen die relevant zijn voor de circulaire transitie, zoals een verlaagd btw-tarief, een verlaagde maatstaf van heffing en vrijstellingen voor o.a. herstellingsdiensten van kleding, fietsen en schoeisel, intensivering van gebruik van personenwagens en fietsen, tweedehandsgoederen in het algemeen, alsook de bouw- en voedingsindustrie. Deze maatregelen kunnen enorme kansen bieden om de aankoop, het gebruik en/of de productie van circulaire producten en diensten aan te moedigen
Zo kunnen zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen een belangrijke rol spelen om de afhankelijkheid van lineaire, fossiele grondstoffen te verminderen. Voor deze toepassingen kan de installatie gebeuren onder een verlaagd btw-tarief van 6% in plaats van onder het standaard btw-tarief van 21%. Dit verlaagd btw-tarief op zonnepanelen is echter slechts tijdelijk van aard. Onder de huidige stand van zaken zal dit tarief enkel toegepast kunnen worden tot 31 december 2023, terwijl de overstap naar een circulaire economie tegen dan zeker nog niet voltooid is.
In een circulaire economie worden ook de afvalstromen beperkt en bestaande materialen en producten zo lang mogelijk gebruikt. Herstellingsdiensten kunnen een belangrijke rol spelen om de levensduur van producten te verlengen. Er bestaat een verlaagd btw-tarief voor herstellingsdiensten maar dat heeft echter een beperkt toepassingsgebied. Het tarief kan alleen toegepast worden op de herstelling van fietsen, schoeisel, lederwaren, kleding en huishoudlinnen. De herstelling van o.a. elektronica, meubels of muziekinstrumenten vallen tot op heden uit de boot.
Er zijn dus nog verbeteringsmogelijkheden en opportuniteiten te vinden, ook buiten deze voorbeelden. De relevantie van btw-maatregelen in het kader van een circulaire economie is dus zeer groot en ze bieden dus een groot potentieel om de transitie naar de circulaire economie te stimuleren.
Over het Steunpunt Circulaire Economie
Het Steunpunt Circulaire Economie verenigt onderzoekers van de KU Leuven, UAntwerpen, UGent, UHasselt en VITO en voert beleidsondersteunend onderzoek uit gefinancierd door OVAM, EWI en Vlaanderen Circulair. De belangrijkste doelstellingen van het steunpunt zijn het meten en in kaart brengen van de transitie naar een circulaire economie en het analyseren van beleidsinstrumenten en -strategieën die aan de transitie bijdragen evenals de impact van nieuwe trends hierop. De publicaties en resultaten van het onderzoek zijn terug te vinden via ce-center.be.