Open Access

Met de auteursversie wordt bedoeld: de laatste versie van de tekst na peer review, maar vóór de finale lay-out van de uitgever. Deze versie staat ook bekend als de 'post-reviewed preprint', ‘accepted version', ‘postprint’, ‘post-refereed print’ of ‘author’s accepted manuscript (AAM)’.

In tegenstelling tot full Open Access tijdschriften zijn hybride tijdschriften abonnementsgebaseerd, maar bieden ze de optie aan auteurs om hun individuele artikel in Open Access te publiceren tegen betaling van een 'article processing charge' (APC). De artikels die via deze weg in Open Access gepubliceerd worden, zijn vrij toegankelijk voor de lezers, maar het tijdschrift op zich is nog steeds gepubliceerd achter een betaalmuur. We noemen dit 'double dipping', aangezien het tijdschrift dubbele winst maakt: enerzijds betaalt de auteur een publicatiekost om zijn/haar artikel in OA te plaatsen, anderzijds betaalt de lezer/bibliotheek een abonnementskost om toegang te krijgen tot de andere artikels in datzelfde tijdschrift.

• De preprint is het manuscript dat nog niet onderworpen is aan peer review en nog niet aanvaard is voor publicatie.
• De postprint is het peer reviewed manuscript dat aanvaard is voor publicatie (meestal een Word of LaTeX file). Het is inhoudelijk hetzelfde als de gepubliceerde versie, maar dan zonder de finale opmaak van de uitgever.

Wat is Plan S?

Plan S werd in september 2018 gelanceerd door cOAlition S, een consortium van nationale onderzoeksinstellingen- en financiers uit twaalf Europese landen, met als belangrijkste doel de transitie naar onmiddellijke Open Access te versnellen. Alle onderzoekers die sinds 2021 gefinancierd worden door een organisatie die Plan S ondersteunt, dienen de publicaties die voortkomen uit hun Plan S gefinancierd onderzoek meteen in Open Access beschikbaar te stellen (dus zonder embargo) én onder een vrije licentie.
Lees meer over de principes van Plan S op de website van cOAlition S.

Waarom is Plan S gelanceerd?

De gedachte achter Plan S is dat je pas optimaal aan wetenschap kan doen als onderzoeksresultaten open beschikbaar worden gesteld aan de gemeenschap, zodat ze kunnen worden onderworpen aan de toetsing en controle van andere wetenschappers, en er maximaal voortgebouwd kan worden op eerder onderzoek. Het abonnementsmodel voor wetenschappelijk publiceren, waarbij een aanzienlijk deel van de publicaties achter een betaalmuur zit, is niet meer verantwoord en vormt een fundamentele belemmering voor de wetenschap en voor de bredere samenleving.

Op welke publicatietypes is Plan S van toepassing?

Alle peerreviewede wetenschappelijke publicaties van eender welk type vallen onder Plan S. De richtlijnen voor monografieën en boekhoofdstukken zijn echter nog niet gespecificeerd. Daarnaast moedigt cOAlition S aan om onderzoeksdata en andere onderzoeksoutput “zo open mogelijk en zo gesloten als nodig” openbaar te maken.

Voor wie geldt Plan S?

Plan S is van toepassing op alle onderzoekers die sinds 2021 gefinancierd worden door een organisatie die Plan S ondersteunt.
Het geldt nog niet voor FWO en ERC, maar wel voor Horizon Europe (pdf, 912 KB).

Hoe kan ik voldoen aan de vereisten van Plan S?

Op dit moment is Plan S enkel van toepassing op tijdschriftartikels. Indien deze voortkomen uit onderzoek dat na 1 januari 2021 gefinancierd werd door een onderzoeksfinancier die Plan S onderschrijft, dienen ze meteen (zonder embargo) in Open Access en onder een vrije licentie beschikbaar te worden gemaakt. Dat kan op verschillende manieren:

• Raadpleeg de Journal Checker Tool, een webgebaseerde tool die onderzoekers advies geeft over hoe ze kunnen voldoen aan het Plan S-georiënteerde Open Access beleid van hun funder wanneer ze in het door hen gekozen tijdschrift willen publiceren. Indien je het tijdschrift waarin je wenst te publiceren niet terugvindt via de Journal Checker Tool, kies dan voor één van de hierna vermelde opties.
• Publiceer in een Open Access tijdschrift of via een Open Access platform dat opgenomen is in de Directory of Open Access Journals (DOAJ).
• Publiceer in een tijdschrift met abonnementsmodel en deponeer tenminste de auteursversie (of de gepubliceerde versie indien mogelijk) van je publicatie in een Open Access repository die in lijn is met Plan S (zoals de UHasselt Document Server), zonder embargo en met vermelding van een vrije licentie. Omdat de meeste uitgevers standaard een embargo opleggen, kan je om dit te overrulen gebruik maken van de door cOAlition S voorgestelde rights retention strategy. Concreet volg je de volgende stappen:
  • Voeg de volgende tekst toe aan de coverpagina of in de acknowledgements van je auteursversie vooraleer je deze indient bij je tijdschrift naar keuze: “This research was funded, in whole or in part, by [Organisation Name, Grant #]. A CC BY or equivalent licence is applied to [the AAM / the VoR] arising from this submission, in accordance with the grant’s open access conditions". Met AAM wordt het Author Accepted Manuscript bedoeld, wat neerkomt op de auteursversie van je publicatie. VoR staat voor Version of Record, dit is de finaal gepubliceerde versie van je artikel.
  • Van zodra je artikel aanvaard is voor publicatie, deponeer je je auteursversie in een publieke repository zoals de UHasselt Document Server.
  • Indien je uitgever niet akkoord gaat met bovenstaande werkwijze, neem dan contact op met je funder.
• Publiceer in een hybride tijdschrift dat onder een transformative agreement valt. Met dit laatste engageert de uitgever zich om het tijdschrift in de nabije toekomst te transformeren naar een volledig Open Access tijdschrift.

Je publiceert je werk achter een betaalmuur (in een tijdschrift met een abonnementsmodel), maar na publicatie plaats je de auteursversie van je artikel in een gratis online databank, zoals bijvoorbeeld de Document Server, de institutionele repository van UHasselt, waarna je artikel vrij beschikbaar wordt voor de rest van de wereld. Uiteraard gebeurt dit steeds binnen de limieten van wat het copyright toelaat.

Voor tijdschriftartikels past de Universiteitsbibliotheek standaard de Belgische Open Access-wetgeving toe. Deze wet geeft je het recht om de auteursversie van je tijdschriftartikels - mits ze aan bepaalde voorwaarden voldoen - gratis in Open Access beschikbaar te stellen via onze repository, en dit na een embargoperiode van maximaal 12 (voor de humane en sociale wetenschappen) of 6 (voor alle andere wetenschappen) maanden. Je kan de wet ook retroactief toepassen, wat betekent dat je zelfs eerder gepubliceerde artikels kunt omzetten naar Open Access en zo de toegankelijkheid van je onderzoek kunt vergroten.

Interessant is dat de Belgische Open Access wet de embargobepalingen van je uitgever steeds overtreft. Hierdoor kun je gemakkelijker voldoen aan mogelijke Open Access-vereisten van je funder. De volledige wet vind je terug in het Belgisch Staatsblad, 2018-09-05, p. 68691, Art. 29 (pdf, 2,6 MB).

Je publiceert je werk onmiddellijk in Open Access op de website van de uitgever en maakt zo de gepubliceerde versie ervan vrij toegankelijk voor het publiek. De lezer moet niet betalen om toegang te krijgen tot je publicatie.

Deze route is doorgaans niet gratis. De publicatiekosten - de zogenaamde ‘article processing charges’ (APC’s) - worden betaald door de auteur of zijn instelling. Die 'publication fee' schommelt tussen de 0 en de 2.500 euro; in uitzonderlijke gevallen kunnen zelfs bedragen van 5.000 euro gevraagd worden. UHasselt voorziet geen fonds waarmee deze APC’s betaald kunnen worden, noch zijn er in Vlaanderen deals met uitgevers over de financiering van APC’s. Vooraleer je de kosten echter zelf gaat betalen, loont het de moeite om na te gaan of je onderzoeksfinancier niet (gedeeltelijk) kan tussenkomen.

Let op: Oorspronkelijk werd gold Open Access uitsluitend door 'full' Open Access-tijdschriften aangeboden, maar vandaag de dag zijn er ook steeds meer 'hybrid journals', traditionele tijdschriften die zowel met het abonnementsmodel werken als auteurs de mogelijkheid geven om hun specifieke artikel in Open Access beschikbaar te stellen mits betaling van een APC. Deze praktijk wordt ook wel ‘double dipping’ genoemd, aangezien de uitgever twee keer langs de kassa passeert. De kosten voor de APC’s komen immers bovenop de normale abonnementsprijs van het tijdschrift. Om die reden raadt UHasselt het af om Open Access te publiceren in hybride journals.

Diamond Open Access betekent dat je gratis kunt publiceren én dat je publicatie vrij toegankelijk is voor iedereen. Er zijn dus geen kosten voor auteurs of lezers.

Deze vorm van publiceren is gemeenschapsgericht: diamond Open Access-tijdschriften en -platformen worden meestal beheerd en gefinancierd door academische instellingen, wetenschappelijke verenigingen of onderzoeksgemeenschappen zelf. Ze zijn vaak kleinschalig, meertalig en cultureel divers, en sluiten aan bij de noden van specifieke onderzoeksvelden. Diamond Open Access draagt zo bij aan meer bibliodiversiteit in het wetenschappelijk publicatielandschap.

UHasselt ondersteunt momenteel zelf nog geen diamond Open Access-platformen, maar staat wel achter deze duurzame en inclusieve vorm van publiceren. We volgen de ontwikkelingen nauw op en verwijzen onderzoekers graag door naar relevante initiatieven.

Van UHasselt-auteurs wordt verwacht dat ze de auteursversie van hun peerreviewed publicaties uit betalende tijdschriften en proceedings in de Document Server, de repository van Universiteit Hasselt, opladen.

Het is aangewezen om de upload uit te voeren op het moment van de officiële publicatie door de uitgever. Deze taak kan desgewenst worden uitbesteed aan een collega of secretariaatsmedewerker.

De Universiteitsbibliotheek controleert voor elke opgeladen tekst de embargobepalingen van de Belgische Open Access wetgeving (voor tijdschriftartikels)/de uitgever (voor proceedings papers) en past de toegang in de Document Server hieraan aan. Dit resulteert in drie opties:

• open access: de full text is vrij beschikbaar voor iedereen, ook voor externen;
• restricted access: de full text zit onder embargo, maar kan wel geraadpleegd worden door UHasselt-personeel en UHasselt-studenten nadat ze ingelogd zijn;
• closed access: de full text zit volledig onder embargo en kan dus door niemand worden geraadpleegd. Indien vereist kunnen zelfs de metadata onder embargo geplaatst worden.

Voor alle duidelijkheid:

• Wanneer de opname volledig is afgerond, wordt de UHasselt-auteur hiervan per e-mail op de hoogte gebracht. Indien gegevens ontbreken, wordt de UHasselt-auteur gecontacteerd door de Universiteitsbibliotheek.
• De publicaties die in Web of Science terechtkomen, worden gescreend door de Universiteitsbibliotheek. Indien deze publicaties nog niet aanwezig zijn in de Document Server, voert de bibliotheek ze alsnog in, waarna de auteursversie zal worden opgevraagd bij de bewuste UHasselt-auteur.
• Het is de verantwoordelijkheid van UHasselt-auteurs om ervoor te zorgen dat hun publicatielijst correct en volledig is.
• De Universiteitsbibliotheek past voor tijdschriftartikels standaard de Belgische Open Access wetgeving toe, en houdt voor proceedings papers rekening met het copyrightbeleid van de uitgever. Het is de verantwoordelijkheid van de Universiteitsbibliotheek om die informatie correct toe te passen. Indien er tussen de UHasselt-auteur en de uitgever specifieke afspraken werden gemaakt rond het ter beschikking stellen van de tekst via internet of indien er rekening moet worden gehouden met bepaalde intellectuele rechten die dienen te worden beschermd, dan moet de UHasselt-auteur dit aan de Universiteitsbibliotheek melden.

Na deponering kunnen aanpassingen en correcties aan publicaties doorgegeven worden aan de Universiteitsbibliotheek, die hierover de eindverantwoordelijkheid draagt. In geval van discussie over publicatiecategorieën wordt contact opgenomen met de Dienst Onderzoekscoördinatie, die ook alle andere betwistingen zal behandelen.

Green Open Access biedt een aantal voor de hand liggende voordelen:

• meerdere financieringsfondsen verplichten dat publicaties in Open Access worden aangeboden. Via het deponeren van de auteursversie in de Document Server voldoe je aan die verplichting, zeker als de funder akkoord kan gaan met een korte embargoperiode;
• het Europees beleid wil Open Access als publicatiestandaard invoeren;
• maximale archivering (langetermijnbewaring) van de eigen publicatie-output, zodat huidige en toekomstige studenten en onderzoekers toegang hebben tot UHasselt-onderzoek;
• geen enkele belemmering bij het publiceren: de vrije keuze van tijdschrift blijft gewaarborgd;
• veel goedkoper dan gold Open Access;
• geen gevaar voor 'double dipping', waarbij de vergoeding voor het Open Access-publiceren bovenop de normale abonnementsprijs van het tijdschrift komt;
• mogelijkheid tot het bijhouden en exporteren van een publicatielijst;
• koppeling met diverse andere UHasselt-toepassingen zodat dubbele invoer wordt vermeden.

Werk je aan een Horizon Europe-project? Dan ben je verplicht om open toegang te bieden tot alle gepeerreviewde wetenschappelijke publicaties die voortkomen uit je onderzoek. Horizon Europe volgt hierin de principes van Plan S, dat streeft naar volledige en directe Open Access voor door publieke middelen gefinancierd onderzoek. De belangrijkste verplichtingen onder Horizon Europe zijn als volgt:

Publicatie

• Gepeerreviewede publicaties moeten onmiddellijk (uiterlijk bij publicatie) in Open Access beschikbaar zijn (dus zonder embargo), via een trusted repository zoals:
  • de Document Server van UHasselt
  • een thematische repository (bv. arXiv, Europe PMC, enz.)
  • Zenodo, het OpenAIRE-platform van CERN

• Opgelet: De volgende platforms tellen niet als repository onder Horizon Europe:
  • Je persoonlijke website
  • Cloudopslag (zoals Dropbox, Google Drive)
  • Sociale netwerken voor onderzoekers zoals ResearchGate en Academia.edu

• Je plaatst daar de machineleesbare versie van je publicatie, nl. de gepubliceerde versie (VoR) of het geaccepteerde manuscript (AAM/postprint).
• Gebruik een Creative Commons-licentie (verplicht CC BY) voor artikels en boekhoofdstukken. Voor boeken of langere teksten mag ook CC BY-NC of CC BY-ND.

Verifieerbaarheid

• Via de repository moet je ook informatie delen over de onderzoeksdata, software of andere hulpmiddelen die nodig zijn om de publicatie te controleren.

Auteursrechten

• Jij en de andere auteurs moeten genoeg auteursrechten behouden om aan de Open Access-verplichtingen te kunnen voldoen.

Metadata

• Metadata moeten open beschikbaar zijn onder een CC0-licentie, en voldoen aan de FAIR-principes.
• Vermeld o.a.: auteurs, titel, datum, publicatiekanaal, Horizon Europe-projectgegevens, licentie en persistente identifiers (zoals DOI).

Hoe behoud je je auteursrechten?

Om aan de Horizon Europe-verplichtingen te voldoen, moet je als auteur voldoende auteursrechten behouden. Je kunt dit op twee manieren doen:

1. Je ondertekent een publishing of copyright transfer agreement die toelaat om de AAM of gepubliceerde versie te deponeren in een trusted repository, en dit meteen in Open Access, dus zonder embargo.
   
   Om je te helpen bij het vinden van publicatiekanalen die voldoen aan de Open Access-verplichtingen van Horizon Europe, kun je gebruik maken van de volgende tools:
   
   
   1. Journal Checker Tool
      Helpt je nagaan of een specifiek tijdschrift toelaat dat je publiceert in overeenstemming met de Horizon Europe Open Access-vereisten.
      
      
   2. Directory of Open Access Journals (DOAJ)
      Een overzicht van volledig Open Access tijdschriften die publiceren onder een CC BY-licentie of een gelijkwaardige open licentie.
      
      
   3. Open Research Europe
      Het Open Access publicatieplatform van de Europese Commissie. Publiceren via dit platform voldoet automatisch aan de Open Access-eisen van Horizon Europe.
      
      
2. Je maakt gebruik van de Rights Retention Strategy van cOAlition S. Dit houdt in dat je bij de indiening van je manuscript op de coverpagina of in de acknowledgements de volgende clausule opneemt, die aangeeft dat je publicatie onder Horizon Europe valt en CC BY vereist is:
   
    “This work was funded by the European Union under the Horizon Europe grant [grant number]. As set out in the Grant Agreement, beneficiaries must ensure that at the latest at the time of publication, open access is provided via a trusted repository to the published version or the final peer-reviewed manuscript under a CC BY or equivalent license."
   
   Indien je uitgever niet akkoord gaat met bovenstaande werkwijze, neem dan contact op met je funder, of ga op zoek naar een ander publicatiekanaal.

Worden publicatiekosten terugbetaald?

• Enkel APC’s voor volledig Open Access-tijdschriften of -platforms worden vergoed. Kosten voor hybride tijdschriften (abonnement + OA-optie) worden dus niet in aanmerking genomen.
• Voeg Open Access-kosten toe aan je projectbegroting als je publicatiekosten verwacht.
• Open Access hoeft niet duur te zijn: via repositories of gratis OA-tijdschriften kun je Open Access realiseren zonder kosten.
• Horizon Europe-projecten kunnen ook gratis publiceren via Open Research Europe. Dit is het EC-platform dat voldoet aan alle Open Access-eisen.

Vanuit het principe dat onderzoek gesubsidieerd met publieke middelen ook beschikbaar hoort te zijn voor het grote publiek, verplicht het FWO ertoe dat "onderzoeksresultaten in Open Access gepubliceerd worden" (Algemeen Reglement FWO, artikel 2, paragraaf 2). Maar dat betekent niet automatisch dat je altijd moet betalen voor OA-publicatie. Dit zijn de belangrijkste punten:

• De verplichting geldt voor gepeerreviewde tijdschriftartikels (A1) die (deels) voortkomen uit FWO-financiering.
• Twee opties om aan de verplichting te voldoen:
  1. Publiceer in een Open Access-tijdschrift (eventueel met APC).
  2. Gebruik de “green road”: upload de auteursversie (AAM) in de Document Server van UHasselt.
• Het FWO aanvaardt een embargoperiode tot 12 maanden.
• De auteursversie mag vrij gedeeld worden dankzij de Belgische Open Access-wet:
  • Max. 12 maanden embargo voor humane en sociale wetenschappen.
  • Max. 6 maanden voor andere wetenschappen.
• Indien je ervoor kiest om te publiceren in een Open Access-tijdschrift, kunnen eventuele kosten voor APC’s betaald worden met je FWO-werkingsmiddelen, of via bv. de Universitaire Stichting. Dit kan zowel voor gepeerreviewede tijdschriftartikels als voor andere publicatievormen zoals bijvoorbeeld boeken. 
  
  Opgelet: de Universiteit Hasselt zelf voorziet geen centrale budgetten voor de betaling van APC’s, noch zijn er in Vlaanderen deals met uitgevers over de financiering van APC’s (enkele kleine uitzonderingen niet te na gesproken).

Meer info: FWO OA-beleid

Onderzoekers die niet zo vertrouwd zijn met Open Access maken zich soms zorgen over de kwaliteit van Open Access tijdschriften. Deze twijfels worden doorgaans aangewakkerd door het fenomeen van 'rooftijdschriften' of 'predatory journals'. Echter, het is belangrijk om te benadrukken dat de meerderheid van de Open Access tijdschriften geen 'predatory' praktijken toepassen.

Predatory journals zijn tijdschriften die artikels in Open Access publiceren en die daarvoor hoge publicatiekosten of APC’s aanrekenen, zonder hiervoor degelijke redactionele diensten en peer review te organiseren. Ze maken met andere woorden misbruik van het Open Access-model enkel en alleen om geld te verdienen. De desbetreffende artikels zijn voor alle duidelijkheid niet per definitie waardeloos; het kan om perfect betrouwbaar onderzoek gaan dat jammer genoeg in een malafide tijdschrift is gepubliceerd: de publicaties tellen bijgevolg niet mee voor financiering en voor evaluatie van de loopbaan.

Hier zijn enkele belangrijke tips om dergelijke dubieuze tijdschriften te herkennen. Om helemaal zeker te zijn, is het echter ook aangeraden om de pagina met meer algemene vuistregels rond publiceren te raadplegen, waarin onderstaande tips vervat zitten.

• Ga na of het tijdschrift is opgenomen in de Directory of Open Access Journals (DOAJ): Peerreview staat aan de basis van de kwaliteitsgarantie van wetenschappelijke tijdschriften. Alle tijdschriften in de Directory of Open Access Journals hanteren een vorm van peer-review en garanderen daarmee een kwaliteitscontrole op de inhoud.
• Controleer of de uitgever lid is van een erkende professionele organisatie zoals het Committee on Publication Ethics (COPE); de International Association of Scientific, Technical, & Medical Publishers (STM); de Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA).
• Ga na of het tijdschrift is opgenomen in databases zoals Web of Science, SCimago, Scopus of – voor tijdschriften in de sociale en humane wetenschappen – in de VABB-lijst van peerreviewed tijdschriften. Deze websites garanderen namelijk de kwaliteit van het tijdschrift.
• Consulteer websites zoals Quality Open Access Market (QOAM) of SciRev, die kunnen helpen bij het kiezen van een tijdschrift op basis van ervaringen van onderzoekers.
• Controleer of je één van de editors van het tijdschrift kent en contacteer deze persoon met de vraag of hij/zij effectief editor is en of het tijdschrift degelijke peer review toepast.
• Ga na of je één van de auteurs van recent gepubliceerde artikelen kent en vraag hem/haar naar ervaringen, zeker wat betreft peerreview.
• Raadpleeg de website Think. Check. Submit. Daar kun je aan de hand van een eenvoudige checklist kan nagaan of een tijdschrift of uitgever betrouwbaar is.

Mocht je ondanks het volgen van bovenstaande tips toch nog twijfelen, contacteer dan de Universiteitsbibliotheek (eline.schoeters@uhasselt.be | +3211268122) of kies voor een ander tijdschrift.

Vaak rekent de uitgever publicatiekosten of zogenaamde ‘article processing charges’ (APC’s) aan voor het Open Access publiceren van je artikel of boek. We spreken dan van 'Gold Open Access'.

Let op: Voor de betaling van de APC’s kan je geen beroep doen op centrale budgetten binnen de Universiteit Hasselt, noch zijn er in Vlaanderen deals met uitgevers over de financiering van APC’s. Vooraleer je de kosten echter zelf gaat betalen, loont het de moeite om na te gaan of je onderzoeksfinancier niet (gedeeltelijk) kan tussenkomen.

Om de soms hoge APC’s te omzeilen, kan je ervoor kiezen om te publiceren in een tijdschrift met abonnementsmodel, én voor of na publicatie de auteursversie van je artikel op te nemen in de Document Server (d.i. de institutionele repository van UHasselt), waarna het vrij beschikbaar wordt voor de rest van de wereld, al dan niet na een embargoperiode. We spreken in dit geval van 'Green Open Access'. Je hoeft je geen zorgen te maken over auteursrecht, want UHasselt controleert steeds welke embargobepalingen van toepassing zijn. Dit alles kadert in het UHasselt Open Access-beleid.

• Als je in een tijdschrift wil publiceren, raadpleeg dan de Directory of Open Access Journals (DOAJ).
• Als je (in) een boek wil publiceren, raadpleeg dan de Directory of Open Access Books (DOAB).

Een handige tool hiervoor is Open Policy Finder.

De Belgische Open Access wetgeving is een mogelijke oplossing. Deze wet geeft je het recht om de auteursversie van je tijdschriftartikels - mits ze aan bepaalde voorwaarden voldoen - gratis in open access beschikbaar te stellen via onze repository, en dit na een embargoperiode van maximaal 12 (voor de humane en sociale wetenschappen) of 6 (voor alle andere wetenschappen) maanden. 

Interessant is dat deze wet de embargobepalingen van je uitgever steeds overtreft. Hierdoor kun je gemakkelijker voldoen aan mogelijke Open Access-vereisten van je funder. De volledige wet vind je terug in het Belgisch Staatsblad, 2018-09-05, p. 68691, Art. 29 (pdf, 2,6 MB).

Meer informatie hierover vind je hier.

Uiteraard. Als UHasselt auteur kan je vrij beslissen in welk tijdschrift je jouw onderzoeksresultaten wenst te publiceren. Het enige dat van jou verwacht wordt, is dat je de finale auteursversie van je peer-reviewed publicaties oplaadt in de institutionele repository (Document Server).

Om misverstanden te vermijden: de Universiteitsbibliotheek controleert voor elke opgeladen tekst de embargobepalingen van de Belgische Open Access wetgeving (voor tijdschriftartikels)/de uitgever (voor proceedings papers). De toegang tot de auteursversie in de Document Server wordt hieraan aangepast. Dit is dus eigenlijk iets waar je je geen zorgen over hoeft te maken.

Sommige auteurs vrezen copyright-problemen als zij hun werk opladen in repositories. Dat is ten onrechte. Zelfs als je als auteur niet beschikt over de exploitatierechten over jouw werk, staan veel traditionele uitgeverijen toch het zelfarchiveren van de auteursversie toe. De Universiteitsbibliotheek controleert sowieso voor elke opgeladen tekst de embargobepalingen van de Belgische Open Access wetgeving (voor tijdschriftartikels)/de uitgever (voor proceedings papers) en houdt rekening met opmerkingen over de bescherming van intellectuele rechten. De toegang tot de auteursversie in de Document Server wordt hieraan aangepast.

Indien je echt geen auteursversie kan opladen, gelieve dit dan aan te geven in het veld 'Comments' in het submission-formulier van de Document Server.

• Na de officiële publicatie door de uitgever laad je jouw auteursversie op in de Document Server. Je moet daarbij slechts een zeer beperkte basisset aan gegevens invullen.
• De Universiteitsbibliotheek voert hierop een kwaliteitscontrole uit en vult de gegevens verder aan met gegevens uit de opgeladen auteursversie en met metadata uit academische databanken. De Universiteitsbibliotheek tracht ook telkens de gepubliceerde versie in de Document Server op te nemen.
• Wanneer de opname volledig is afgerond, word je hiervan per e-mail op de hoogte gebracht. Indien gegevens ontbreken, word je gecontacteerd door de Universiteitsbibliotheek.
• Net als in het verleden blijft de Universiteitsbibliotheek de UHasselt-publicaties screenen die in de Web of Science terechtkomen. Indien nodig worden die publicaties alsnog ingevoerd in de Document Server, waarna de auteursversie bij jou wordt opgevraagd.
• De Universiteitsbibliotheek controleert voor elke opgeladen tekst de embargobepalingen van de Belgische Open Access wetgeving (voor tijdschriftartikels)/de uitgever (voor proceedings papers) en houdt rekening met opmerkingen over de bescherming van intellectuele rechten. De toegang tot de auteursversie in de Document Server wordt hieraan aangepast.

• Open Policy Finder bevat informatie over het beleid van uitgevers, tijdschriften en onderzoeksfinanciers met betrekking tot Open Access.
• Open access mandaten van onderzoeksfinanciers bevat een overzicht van verschillende mandaten van funders inzake Open Access.
• Plan S bevat informatie over het initiatief om publicaties vanuit Plan S gefinancierd onderzoek meteen in Open Access beschikbaar te stellen.
• Directory of Open Access Journals (DOAJ) geeft een overzicht van betrouwbare, kwalitatieve, peer reviewed Open Access tijdschriften.
• OpenAccess.be met informatie over Open Access in België voor en door de Belgische Open Access gemeenschap.
• ROARMAP (Registry of Open Access Repository Mandates and Policies) is een doorzoekbaar internationaal register van Open Access mandaten van universiteiten, onderzoeksinstellingen en financiers van onderzoek.
• Journal Checker Tool: een webgebaseerde tool die onderzoekers advies geeft over hoe ze kunnen voldoen aan het Plan S-georiënteerde Open Access-beleid van hun funder wanneer ze in het door hen gekozen tijdschrift willen publiceren.

• EOSC (European Open Science Cloud): Een initiatief van de Europese Commissie met als doel het ontwikkelen van een infrastructuur ter ondersteuning en bevordering van Open Science en open innovatie in Europa en daarbuiten, gevoed door een netwerk van organisaties en infrastructuren uit verschillende landen. De ambitie is om een portaal te creëren waar gebruikers gegevens, tools en diensten kunnen publiceren, vinden en hergebruiken.
• COAR (Confederation of Open Access Repositories): Dit samenwerkingsverband van open access-databanken werkt aan technische afspraken en wisselt expertise en best practices uit. Binnen COAR zijn verschillende werkgroepen actief die zich onder meer buigen over training en ondersteuning, promotie en technische interoperabiliteit.
• SPARC Europe: De missie van Sparc Europe is verandering te brengen in het wetenschappelijk communicatiesysteem en het te verbeteren voor de toekomst. Daarbij ligt de focus vooral op beleid en training.
• Universitaire Stichting: Via de Universitaire Stichting kan een aanvraag worden gedaan tot subsidiëring van APC's (article processing charges), op voorwaarde dat het om publicaties in internationaal gepeerreviewede tijdschriften gaat. Meer informatie vindt u op de website van de Universitaire Stichting.
• OpenAIRE (Open Access Infrastructure for Research in Europe): Een portaal voor Europees onderzoek, gefinancierd door de Europese Commissie binnen FP7 en H2020.

• Open Access - Dutch European presidency theme 2016 (Nederlandstalige video)
• YouTube kanaal van Stichting SURF and Open Access
• YouTube kanaal van openaccess.net
• Open Access Explained (2012)

• BASE is één van de grootste zoekmachines voor academische Open Access webbronnen.
• De Directory of Open Access Journals (DOAJ) geeft een overzicht van kwalitatieve, peer reviewed Open Access tijdschriften.
• De Directory of Open Access Books (DOAB) is een doorzoekbare index van wetenschappelijke, peer-reviewed boeken die onder een Open Access-licentie werden gepubliceerd.
• ArXiv is een Open Access archief van e-prints in de natuurkunde, wiskunde, informatica en (kwantitatieve) biologie.
• BioMed Central is een uitgever van Open Access tijdschriften in geneeskunde en levenswetenschappen.
• BioOne is een platform met meer dan 160 peer-reviewed full text tijdschriften binnen de vakgebieden biologie, milieuwetenschappen, ecologie... 16 tijdschriften worden in Open Access aangeboden.
• Public Library of Science (PLoS) is een Open Access-project dat tot doel heeft een bibliotheek te vormen voor vaktijdschriften en andere wetenschappelijke literatuur.
• InTech is een multidisciplinaire Open Access uitgever van boeken over wetenschap, technologie en geneeskunde.
• De Networked Digital Library of Theses and Dissertations (NDLTD) is een internationale organisatie die het gebruik, de creatie, de verspreiding en de bewaring van elektronische thesissen en verhandelingen promoot en het elektronisch en in Open Access publiceren stimuleert.
• De Open Knowledge Repository van de Wereldbank is de officiële Open Access repository voor al de onderzoeksresultaten en kennisproducten van de Wereldbank.
• OAIster is een gemeenschappelijke databank bestaande uit miljoenen records uit Open Access bronnen, die verzameld werden via harvesting uit Open Access collecties wereldwijd via het Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting (OAI-PMH).
• OpenDOAR is een gezaghebbende directory van kwalitatieve academische Open Access repositories.

Research impact of paywalled versus open access paper (pdf, 813 KB) - oaNumbr (1)