Het schrijfproces

Hoe begin ik te schrijven?

Schrijven is een proces van voorbereiden, schrijven en herschrijven. 
Volg dit stappenplan voor een vlotte start:

Stap 1: structuur uittekenen

Werk een gestructureerde opbouw of ‘outline’ uit voor je bachelor- of masterproef.
Schets welke hoofdstukken en topics aan bod zullen komen.

Maak een inhoudsopgave

  • Noteer alle hoofdstukken die je zal schrijven
  • Dat kan in de vorm van een inhoudsopgave of een mindmap

Maak een schrijfschema 

  • Lijst kort op welke topics er per hoofdstuk aan bod zullen komen
  • Vul deze topics verder aan met kernwoorden

Stel je schrijfschema op met dit stappenplan + voorbeeld (filmpje, 4’)
Voorbeeld van een schrijfschema (website)

Stap 2: eerste schrijfronde: kerntekst

  • Werk je schrijfschema uit door de kerntekst uit te schrijven
  • Focus op de inhoud
    Het is nog niet nodig om rekening te houden met mooie formuleringen of schrijfwijzes
    Een inleiding en slot mag je ook nog even achterwege laten

Stap 3: twee schrijfronde: verbetering

  • Verbeter je tekst uit de eerste schrijfronde
  • Focus nu op formuleringen, schrijfwijzen, spelfouten, ...
  • Neem enkele dagen afstand van de tekst en lees daarna opnieuw met een frisse blik

Stap 4: laatste schrijfronde: finalisatie

Finaliseer je tekst van de tweede schrijfronde:

  • Structureer je tekst op basis van alinea’s, tussentitels, witregels, signaalwoorden, …
  • Schrijf een inleiding en een slot per hoofdstuk
  • Neem enkele dagen afstand van de tekst en lees daarna opnieuw met een frisse blik

Meer info over het schrijfproces (website)
Check hier in vijf stappen het schrijfproces van een bachelor- of masterproef (filmpje, 4’)
Het schrijfproces in een oogopslag (infographic)

Last van een schrijfblokkade?

Geraak je niet vooruit bij het schrijven? Last van een schrijfblokkade of writer’s block?
Deze tips helpen je op gang:

Focus op de inhoud, niet op de formulering

Wat je schrijft hoeft niet onmiddellijk perfect geformuleerd te zijn. Schrijven gebeurt in verschillende rondes van schrijven en herschrijven. 
Start met het puntsgewijs neerschrijven van wat je precies wil vertellen.
Vervolgens kan je deze opsomming herformuleren tot zinnen en de verschillende punten met elkaar verbinden.

Zorg voor een goede structuur of opbouw

Teken de structuur van je bachelor- of masterproef duidelijk uit aan de hand van een uitgewerkte inhoudstafel of een schrijfschema (zie boven).Een schrijfschema vertelt je wat je waar wil neerschrijven en zorgt voor houvast.

Werk niet chronologisch

Begin niet met hoofdstuk één, maar denk strategisch na over welk onderdeel of hoofdstuk je het best als eerste uitschrijft. 
Hieronder meer daarover.

8 tips om je schrijfblokkade te doorbreken (website)
Stap voor stap je writer’s block aanpakken (infographic)
9 tips om je writer’s block te doorbreken (filmpje, 11’)

Welke onderdelen schrijf ik eerst?

Schrijven hoeft niet chronologisch te verlopen. Je hoeft niet de inleiding eerst te schrijven en vervolgens hoofdstuk 1, hoofdstuk 2, enzoverder.
Start bijvoorbeeld met het schrijven van:

  • een hoofdstuk waar je al veel informatie over hebt
  • een hoofdstuk dat je goed ligt
  • een hoofdstuk dat je nodig hebt als basis voor andere hoofdstukken

Zo verhoog je de motivatie maak je het jezelf makkelijker!

Welke schrijfstijl moet ik hanteren?

Een bachelor- of masterproef is een wetenschappelijk document, gebruik daarom een academische schrijfstijl.

  • Schrijf objectief en onpersoonlijk

    Vermijd de woorden ‘ik’, ‘wij’ en ‘jij’. 

  • Hou je zinnen beknopt

    Lange en omslachtige zinnen zijn moeilijker om te lezen.

  • Zorg voor structuur in je tekst

    Maak gebruik van alinea’s, tussentitels, witregels, signaalwoorden, ...  

  • Gebruik vooral actieve vorm van schrijven

    Passieve zinnen maken je tekst moeilijker leesbaar, dus probeer deze te vermijden.
    Meer informatie over passief taalgebruik en hoe het te vermijden (website)

  • Let op werkwoordsvormen

    Sommige onderdelen schrijf je beter in tegenwoordige tijd, bijvoorbeeld de inleiding en conclusie.
    Andere onderdelen schrijf je beter in de verleden tijd, bijvoorbeeld de methodologie.

Check deze 6 tips over hoe je je schrijfstijl kan verbeteren (website)
Bekijk deze 20 tips voor een wetenschappelijke schrijfstijl (website)
De online ‘schrijfassistent’ kan je helpen je schrijfstijl te verbeteren (hulpmiddel 1)
Of verbeter je schrijfstijl met de online ‘schrijfhulp’ (hulpmiddel 2)
Masterproef in het Engels? Deze schrijfassistenten kunnen je ondersteunen (website)

Kan chat GPT mij helpen?

Chat GPT is een artificial intelligence chatbot die snel mooi klinkende, ‘mensachtige’ teksten kan genereren en complexe vragen te beantwoorden.
Dat doet die door - op basis van een enorme hoeveelheid teksten - te voorspellen wat het volgende woord in een zin zal zijn.

Je kan Chat GPT inzetten om:

  • ideeën te genereren, bijvoorbeeld voor de inhoud of structuur van een bepaald hoofdstuk
  • je schrijfwerk te verbeteren, bijvoorbeeld de spelling, grammatica of zinsbouw
  • door jou geschreven teksten op een academische manier te herschrijven of vertalen

Maar let op!

De teksten die chat GPT genereert:

  • bevatten soms onwaarheden: wat chat GPT schrijft is niet steeds inhoudelijk correct
  • bevatten soms taal- en stijlfouten
  • zijn soms incoherent (missen samenhang) en inconsistent (spreken zichzelf tegen)
  • bevatten vaak geen bronvermelding of foutieve bronvermelding (vb. verwijzing naar verkeerde of zelfs onbestaande bronnen)

Teksten uit chat GPT moet je dus altijd grondig nakijken (wat betreft juistheid van de informatie, opgebouwde redenering en bronnen) en neem je nooit zomaar op in een bachelorproef of masterproef.

Het vergt een kritische blik en veel kennis van je onderwerp om teksten van chat GPT te corrigeren.

Chat GPT blijft dus slechts een hulpmiddel en kan het proces van het schrijven van een bachelor- of masterproef (met het zoeken en verwerken van bronnen, opbouwen van redeneringen, inzichten en conclusies) niet overnemen.
Bovendien is het ook dit proces dat je moet kunnen toelichten en waarop je als student mede op beoordeeld wordt.

Jij bent als student zelf verantwoordelijk voor het werk je inlevert. Zowel voor de correctheid ervan, de opgebouwde redenering en de bronvermelding (let op voor plagiaat!).