Europese epidemiologen en biostatistici werken aan draaiboek voor volgende uitbraken van infectieziekten

Aan UHasselt hebben epidemiologen en biostatistici uit verschillende Europese landen het startschot gegeven voor ESCAPE. Dit Europees onderzoeksproject, met een totaalbudget van 3,2 miljoen euro, werkt aan een algemeen draaiboek om landen beter voor te bereiden op mogelijke nieuwe uitbraken van infectieziekten. “We hebben ontzettend veel geleerd uit de voorbije coronacrisis, ook over hoe we het nog beter kunnen aanpakken. Met ESCAPE verzamelen we kennis uit verschillende landen en werken we aan een gezamenlijk sterk stappenplan”, zegt prof. dr. Niel Hens (UHasselt/UAntwerpen) coördinator van ESCAPE.

Escape Project Niel Hens Lisa Hermans Sarah Vercruysse DSI 2023 Escape Project Niel Hens Lisa Hermans Sarah Vercruysse DSI 2023

Lessen uit coronacrisis

“De coronacrisis was voor ieder land een ongelooflijke uitdaging”, zegt prof. dr. Niel Hens. “Wetenschappers, beleidsmakers, de gezondheidssector, iedereen werd verplicht om heel snel te reageren en soms ingrijpende beslissingen te nemen, vaak op basis van beperkte kennis. Epidemiologen en biostatistici uit vele verschillende landen werkten modellen uit om de verspreiding van de infectieziekte beter te kunnen inschatten en zo regeringen zo goed mogelijk te kunnen adviseren over welke maatregelen genomen moesten worden. Met ESCAPE willen we al die opgedane kennis bundelen, om in de toekomst nog beter en sneller te kunnen reageren bij een nieuwe ingrijpende infectieziekte.”

Escape Project Niel Hens Lisa Hermans Sarah Vercruysse DSI 2023

Lessen uit coronacrisis

ESCAPE verzamelt wetenschappers uit België, Frankrijk, Italië, Nederland, Portugal, Verenigd Koninkrijk en Zwitserland. Samen zullen zij de volgende vier jaar de lessen geleerd uit de coronacrisis omzetten in draaiboeken.

“Zo hebben we tijdens de voorbije coronapandemie gezien dat een betere en snellere data-uitwisseling tussen wetenschappers wereldwijd cruciaal is. Binnen ESCAPE willen we werken aan een meer uniforme manier van het verzamelen van data, steeds met oog voor privacy en gegevensbescherming”, zegt dr. Lisa Hermans (UHasselt). “Als we op voorhand akkoorden sluiten over hoe we cruciale data beter kunnen en willen delen binnen en over landsgrenzen heen, verliezen we veel minder tijd wanneer de nood het hoogst is. Zo kunnen er sneller belangrijke beslissingen genomen worden.”

Virusmutaties beter begrijpen

Verder willen de onderzoekers binnen ESCAPE nog beter inzicht krijgen in hoe infectieziekten muteren. “Opnieuw is snel en accuraat reageren cruciaal, dat liet het coronavirus, met haar vele mutaties, ons duidelijk zien”, zegt prof. dr. Niel Hens. “ESCAPE brengt daarom de expertise van tal van wetenschappers samen die bezig zijn met het analyseren van genoomsequenties van virussen, om zo na te gaan hoe we deze genoomsequenties efficiënter kunnen verzamelen en een beter inzicht kunnen krijgen in de verspreiding van bijvoorbeeld varianten.”

Heldere communicatie

Wetenschappers, maar ook beleidsmakers, gezondheidswerkers, journalisten en vrijwel alle burgers. Iedereen leerde tijdens de voorbije coronapandemie ontzettend veel bij over hoe infectieziekten zich verspreiden. Een juist begrip in hoe virussen werken, is ontzettend belangrijk om gepaste maatregelen te kunnen nemen. ESCAPE zal daarom met onder andere workshops voor beleidsmakers en stakeholders en met gerichte communicatie-acties inzetten op het nog beter overbrengen van kennis over infectieziekten.

“Uit de voorbije coronapandemie hebben we ontzettend veel geleerd over wat anders kan en moet. Met ESCAPE gaan we nu de uitdaging aan om ons nog beter voor te bereiden op mogelijke nieuwe uitbraken”, besluiten de onderzoekers.

Escape is een onderzoeksproject met een totaalbudget van 3.2 miljoen euro verdeeld over 8 partners uit 7 landen: UAntwerpen, INSERM (Frankrijk), INSA (Portugal), RIVM (Nederland), ISI foundation (Italië), LSHTM (Verenigd Koninkrijk), UBern (Zwitserland) UHasselt is coördinator van het project dat grotendeels financiering krijgt van de Europese Commissie.