Onderzoek(ers) in de kijker

Hart- en vaatziekten - Virginie Bito

Bito

Prof. Virginie Bito en Dr. Dorien Deluyker leiden samen het lab voor cardiovasculaire fysiologie, het CARDIOlab, binnen BIOMED aan de UHasselt. Samen met hun onderzoeksteam, streven ze ernaar om hart- en vaatziekten beter te begrijpen, te voorkomen alsook te behandelen.

Hart- en vaatziekten behoren tot de belangrijkste doodsoorzaken in België en kunnen uiteindelijk leiden tot hartfalen. Bij hartfalen is de pompwerking van het hart verzwakt, waardoor er minder zuurstofrijk bloed doorheen het lichaam wordt vervoerd. Dit geeft aanleiding tot verschillende klachten bij de hartpatiënt, zoals kortademigheid, vermoeidheid of vochtophoping.

Enerzijds draagt het CARDIOlab bij aan een betere kennis van de onderliggende oorzaken en risicofactoren voor hartfalen. Anderzijds trachten we innovatieve manieren te vinden om hartfalen te voorkomen en te genezen, op maat van de hartpatiënt. Ons onderzoek focust op drie veelvoorkomende triggers voor hartschade binnen de huidige maatschappij, namelijk suikerziekte, een hartaanval en chemotherapie.

Diabetes

Suikerziekte of diabetes is een chronische aandoening waarbij het suikergehalte in het bloed verhoogd is. Overgewicht en een gezonde leefstijl, met Westers dieet en fysieke inactiviteit, verhogen het risico op diabetes type 2. Op lange termijn hebben mensen met diabetes type 2 een hogere kans op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Binnen onze groep, onderzoeken we hoe suikerziekte aanleiding geeft tot hartproblemen en testen we of sporten het ontstaan van hartproblemen in suikerziekte kan voorkomen.

Hartaanval

Een hartinfarct, in de volksmond hartaanval genoemd, is verantwoordelijk voor vele sterfgevallen in België. Bij een hartinfarct zal een deel van de hartspier afsterven doordat de bloedtoevoer door de kransslagaderen wordt onderbroken. Het gevolg hiervan is dat de hartspiercellen geen bloedtoevoer meer krijgen en onomkeerbaar beschadigd worden. Het is daarom erg belangrijk om de bloedtoevoer naar het hart zo snel mogelijk te herstellen zodat de schade aan het hart minimaal blijft. De behandeling richt zich momenteel enkel op het bestrijden van de symptomen maar hiermee wordt de oorzaak niet aangepakt. Cellulaire therapieën met stamcellen biedt veel mogelijkheden om de beschadigde hartspiercellen te herstellen of te vervangen. Binnen het CARDIOlab wordt er onderzoek gedaan naar stemceltherapie na MI. Hierbij worden stamcellen afkomstig van het rechter hartoortje ingezet om het afgestorven hartspierweefsel te vernieuwen.

Chemotherapie

Onze laatste onderzoekslijn focust zich binnen de cardio-oncologie. Dankzij het uitstekende kankeronderzoek in België overleven steeds meer en meer mensen hun kanker. De huidige behandelingen brengen echter heel veel bijwerkingen met zich mee. Als we specifiek kijken naar de ongemakken van chemotherapie dan zijn misselijkheid en haaruitval de meest gekende. Helaas kunnen bepaalde soorten chemotherapie ook schade aanrichten aan het hart van een patiënt. In het CARDIOlab onderzoeken we daarom nieuwe therapieën waarbij we het hart kunnen beschermen tegen de chemotherapie. Met als doel om ervoor te zorgen dat de huidige kankerpatiënten niet de hartpatiënten van de toekomst worden.

Concreet betekent dit dat we in onze groep ons focussen binnen het domein van de cardio-oncologie. Deze discipline staat in België nog in zijn kinderschoenen. Het is immers een lange tijd geweten dat bepaalde chemotherapie kunnen leiden tot schade aan het hart. Alleen weten we nog niet veel over de onderliggende mechanismen. In onze groep onderzoeken we de cardio-protectieve eigenschappen van een bepaald voedingssupplement. We hebben veelbelovende resultaten met deze behandeling en we willen nu ons onderzoek nu verder uitbreiden naar een meer klinisch relevanter model.

Onderzoek doen in meer klinisch relevantere modellen is zeer kostelijk en kan oplopen tot 100.000 euro. Desondanks is het wel noodzakelijk. Het is immers van levensbelang om onze resultaten zo goed mogelijk te vertalen naar wat er in patiënten gebeurt. Enkel op deze manier kunnen wij als onderzoekers de meest optimale behandeling testen zodat die in een later stadium patiënten met hartschade kunnen helpen of in de meest ideale wereld voorkomen. Want voorkomen is nog altijd beter dan genezen!

Benieuwd naar ons onderzoek? Neem een kijkje op:

Wil je het onderzoek van Virginie Bito steunen?
Schenk hier via rekeningnummer Universiteitsfonds BE36 4532 5278 1181 met vermelding 'Steun Onderzoek Virginie Bito'.
Wil je een grotere gift doen, neem dan contact met ons op voor een discreet gesprek.

Dementie en Alzheimer - Ilse Dewachter

Ilse Dewachter 10

Prof. dr. Ilse Dewachter is hoofd van de Biomed onderzoeksgroep Neurowetenschappen (UHasselt) en doet reeds 25 jaar baanbrekend onderzoek naar therapie en preventie van de ziekte van Alzheimer, in samenwerking met de internationale wereldtop. Haar vorige onderzoek heeft bijgedragen aan therapieën gericht tegen Abeta, die recent in de media veel aandacht kregen, en een belangrijk stap in de goede richting zijn, maar jammer genoeg nog niet voldoende efficiënt om de ziekte afdoende af te remmen. Onderzoek van Prof. Dewachter is reeds verschillende jaren gericht op de volgende stappen, deze omvatten therapieën gericht op tau, inflammatie en ApoE en vooral meervoudig gerichte therapie. Daarenboven richt het team zich recent ook op preventie van de ziekte, aangezien dit de beste oplossing vormt voor deze steeds toenemende uitdaging van onze maatschappij, met een enorme impact op elke patiënt en zijn/haar omgeving.

“Elke patiënt is een patiënt teveel”.

Therapie en preventie van Alzheimer dementie: utopie of realiteit?


In België lijden naar schatting 220.000 personen aan dementie. Naar schatting 5% van de mensen ouder dan 65 jaar zou lijden aan dementie. Op dit moment krijgt ongeveer 1 op de 7 mannen en maar liefst 1 op de 3 vrouwen dementie. Op de leeftijd van 80 jaar neemt dit percentage toe tot 20%. In zeldzame gevallen (in België naar schatting tussen de 5 à 10.000 personen) komt dementie voor op jongere leeftijd, dus voor 65 jaar. In Europa lijden naar schatting meer dan 7 miljoen mensen aan dementie. Als je bedenkt hoeveel impact de ziekte heeft op 1 persoon en omgeving, dan is dit een ongelooflijk aantal.
De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Er bestaat nog steeds geen medicijn dat de ziekte van Alzheimer kan vertragen, laat staan voorkomen. Gepassioneerde wetenschappers aan UHasselt zoals prof. dr. Ilse Dewachter en haar team geven ons hoop dat we in de komende jaren de doorbraak zullen meemaken.


Nieuwe stap in ontwikkelen therapie


Aanvankelijk, ongeveer 10-20 jaar geleden werd vooral gefocust op Abeta als ziektemechanisme. Hier werden intussen therapieën voor ontwikkeld, maar deze zijn jammer genoeg niet of niet voldoende efficiënt. We weten intussen immers dat dit een ziekteproces opstart waar verschillende processen een belangrijke rol spelen. Het zal dus belangrijk zijn om ook deze andere processen af te remmen. Professor Dewachter richt zich al geruime tijd, op de volgende stap in de ontwikkeling van therapieën voor Alzheimer Dementie voor de toekomst, gericht op efficiëntere therapie om het ziekteproces tegen te houden. Ze richt zich hierbij op nieuwe doelwitten, onder andere tau en ApoE. Hierbij focust de onderzoeksgroep op de recente identificatie van een beschermende mutatie tegen Alzheimer.
“Aan UHasselt voeren we binnen ons onderzoeksinstituut Biomed baanbrekend onderzoek naar een beschermende mutatie tegen Alzheimer. Als we beter begrijpen hoe deze mutatie precies werkt, die bij een patiënt succesvol het ziekteproces met 30-40 jaar afremde, kan dit bijdragen tot de ontwikkeling van een therapie tegen de ziekte van Alzheimer”, zegt prof. Ilse Dewachter hoofd van de BIOMED-onderzoeksgroep Neurowetenschappen aan Universiteit Hasselt.
Het onderzoek van Ilse Dewachter en haar team richt zich op een recente hoopgevende vinding bij een patiënt die drager was van een bepaalde mutatie die de ziekte van Alzheimer al op jonge leeftijd veroorzaakt. “In de hersenen van de patiënt werd het eiwit ABeta afgezet, we weten dat dit eiwit de ziekte van Alzheimer voorafgaat en initieert. Toch ontwikkelde de ziekte zich niet bij deze patiënt. Iets in de hersenen remde het ziekteproces -dat in gang gezet werd door Abeta- af, waardoor er geen symptomen ontwikkelden en hersencellen veel minder snel afstierven.”
Onderzoek wees uit dat dit komt door de aanwezigheid van de APOE3ch mutatie die werd teruggevonden in de hersenen van de patiënt. Die zou een beschermende rol spelen tegen het ziekteproces en de ontwikkeling van alzheimer dementie. “Het is de eerste keer dat een dergelijke bescherming tegen de ontwikkeling van alzheimer dementie bij een patiënt werd vastgesteld. Een baanbrekende ontdekking dus, maar hoe de APOE3ch mutatie precies werkt, weten we nog niet. En daar willen wij met ons onderzoek een antwoord op vinden”, zegt prof. Ilse Dewachter.
Inzicht in het mechanisme achter de APOE3ch mutatie kan een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van een therapie tegen alzheimer. En dat dus zelfs bij mensen waar het bepalende eiwit dat de ziekte initieert, Abeta, al aan het opstapelen is in de hersenen. “Dat is heel hoopvol nieuws. Binnen ons onderzoek hopen we dan ook om het mechanisme achter deze mutatie te ontrafelen”, zegt Ilse Dewachter.


Preventie is dé oplossing


“Preventie is dé oplossing, want dit voorkomt het optreden van schade in de hersenen, die onherstelbaar is.”
Het onderzoeksteam doet tevens onderzoek naar preventie van Alzheimer Dementie. Dit onderzoek is gebaseerd op erg recente en innovatieve technologie die toelaat om stoffen in het bloed te meten die een beeld geven van de processen in de hersenen. Deze stoffen moeten in de toekomst dienen als een soort van “tracker” voor processen in de hersenen, en moeten aangeven of bepaalde lifestyle gunstig of ongunstig is in de preventie van het ziekteproces.
Voor dit onderzoek nemen we bloedstalen en nemen we vragenlijsten af van de deelnemers. We hebben hiervoor geïnvesteerd in erg gesofisticeerde apparatuur, van zodra de eerste internationale studie hierover uitgebracht was die aangaf dat hier mogelijks toekomstmuziek in zat, hebben we aan de UHasselt in dit onderzoek geïnvesteerd. Op dit moment is dit een steeds groeiende internationale onderzoekstopic, die heel erg beloftevol is. Er moet nog veel onderzoek gebeuren, maar stilaan rijpt de hoop om te kunnen toewerken naar preventie van deze ziekte. Ons onderzoeksteam investeert volop om een goed inzicht te krijgen in de betekenis van bloedgebaseerde biomerkers, die als trackers of merkers kunnen dienen voor processen in de hersenen. Bijgevolg kunnen we het effect van bepaalde interventies op risicofactoren, of effecten van bepaalde levensstijl en omgevingsfactoren op processen in de hersenen meten. Dit is een erg duur onderzoek, met name 1 plaat om 40 bloedstalen te meten kost al gauw 3500 euro. Maar dit is een kost die uitermate belangrijk is en de moeite waard is in vergelijking met de torenhoge economische, maatschappelijke, maar vooral ook persoonlijke kost, die de ziekte vandaag de dag opeist.

Voor dit onderzoek nemen we bloedstalen.... we hebben hiervoor zeer gesofisticeerde apparatuur die werkt met platen.... (uitleg platen, vernieuwing platen, kost platen,...)
Voor ons onderzoek hebben we geld nodig om nieuwe therapieën te optimaliseren en te testen, , zodat we sneller vooruit kunnen en deze nieuwe behandelingen kunnen aanbieden aan patiënten. En om verder inzicht te krijgen in het potentieel van biomarkers om preventieve strategieën te ontwikkelen.

Benieuwd naar ons onderzoek? Lees en kom meer te weten:

300.000€ voor onderzoek naar rol vetmetabolisme in hersenen bij Alzheimer

Neurodegeneratieve aandoeningen in kaart -

Universiteit Van Vlaanderen - Doodt Alzheimer méér dan herinneringen? 

UHasselt Fonds Dementie & Alzheimer 

Wil je het onderzoek van Ilse Dewachter steunen?
Schenk hier via rekeningnummer Universiteitsfonds BE36 4532 5278 1181 met vermelding 'Steun Onderzoek Ilse Dewachter'.
Wil je een grotere gift doen, neem dan contact met ons op voor een discreet gesprek.

Kankeronderzoek - Esther Wolfs

Esther Wolfs Kleiner

Esther Wolfs leidt het FIERCELab (Lab for Functional Imaging & Research on Stem Cells) binnen BIOMED aan de UHasselt, en droomt van een wereld waarin we kanker snel kunnen opsporen en efficiënt kunnen behandelen, zonder dat de patiënt moet inboeten in levenskwaliteit.
Jaarlijks krijgen immers ongeveer 70 000 mensen in België de diagnose van kanker. Door kanker sneller en beter op te sporen, stijgen de kansen op genezing aanzienlijk. Daarom is het belangrijk om nieuwe methodes te ontwikkelen waarbij we kanker snel en efficiënt kunnen detecteren, zodat de patiënt snel de juiste behandeling kan krijgen.
Tegenwoordig bestaan er verschillende manieren om kanker te behandelen. Vaak brengen deze toch erg veel last en ongemakken met zich mee, waardoor de levenskwaliteit van de patiënt een stevige duik kan nemen. In het FIERCELab onderzoeken we nieuwe methodes waarbij we enkel de tumor behandelen, terwijl we het gezonde weefsel sparen. Dit zal ervoor zorgen dat de patiënten minder neveneffecten van de behandeling ervaren.

Concreet betekent dit dat we in onze groep een nieuwe kankertherapie met stamcellen uit wijsheidstanden onderzoeken en ontwikkelen. Deze stamcellen bevinden zich in de kern van de tand en zijn zeer waardevol omdat er is aangetoond dat zij naar tumoren bewegen. Daarom gebruiken we deze stamcellen om een nieuwe therapie naar tumoren te vervoeren, dit in de vorm van een therapeutisch gen.

In onze groep onderzoeken en ontwikkelen we een nieuwe kankertherapie met stamcellen uit wijsheidstanden.

We hebben veelbelovende resultaten met deze nieuwe aanpak verkregen in een model voor hoofd- en halskanker, en we willen ons onderzoek nu uitbreiden naar meer dan 10 andere kankertypes waaronder longkanker, borstkanker, darmkanker en pancreaskanker.

Met onze nieuwe therapie proberen we enkel de tumorcellen aan te vallen en het gezonde weefsel te sparen. Hierdoor zullen patiënten minder last hebben van nevenwerkingen en moeten ze minder inboeten in levenskwaliteit omwille van de behandeling.


Voor ons onderzoek hebben we geld nodig om deze nieuwe therapieën te optimaliseren en te
testen, zodat we sneller vooruit kunnen en deze nieuwe behandelingen kunnen aanbieden aan
patiënten.

Benieuwd naar ons onderzoek? Lees en kom meer te weten:

Wil je het onderzoek van Esther Wolfs een duwtje in de rug geven ? Schenk hier via rekeningnummer BE36 4532 5278 1181 met vermelding 'Steun Onderzoek Esther Wolfs'.
Wil je een grotere gift doen, neem dan contact met ons op voor een discreet gesprek.