Piekeren

Piekeren is het repetitief blijven nadenken en malen over problemen en de negatieve gevoelens die hierbij komen kijken. Het gebeurt vaak bijna automatisch en het is erg moeilijk om deze molen stop te zetten.

Piekeren heeft als doel om, wanneer je te maken krijgt met vervelende situaties, naar een oplossing te zoeken. Een beetje piekeren maar bewust blijven kan dus geen kwaad, maar wanneer dit langere tijd aanhoudt kan je je vastrijden in je hoofd en wacht je te lang om actie te ondernemen.

Verder is er ook een verschil tussen piekeren en ergens hard over nadenken. Wanneer je ergens harder over nadenkt kom je meestal na enkele minuten wel tot een oplossing. Bij piekeren heb je vaak meer vage gedachten die door elkaar lopen, deze brengen je uiteindelijk ook niet dichter bij een concrete oplossing.

Piekeren wordt meestal uitgelokt door situaties:

• die nieuw zijn
• die ons uitdagen met veel wisselende en tegenstrijdige veranderingen
• die onvoorspelbaar zijn in verloop en resultaat. Je hebt dit nog nooit meegemaakt en hebt dus niets om op terug te vallen

Let op! Ook als dingen goed gaan, is het normaal dat je soms eens piekert.

Fysiek ervaar je dan vaak:

• spierspanning, spierpijn en soms hoofdpijn
• rusteloosheid en een gevoel van onmogelijkheid om te ontspannen
• moeilijkheden om je te concentreren
• moeilijkheden om goed te kunnen slapen
• een (over)vermoeid gevoel

Zo kan piekeren gaan over reële problemen of zorgen. Dit gaat dan over actuele problemen die je nu beïnvloeden.

Enkele voorbeelden:

• “De bussen staken morgen en ik moet op tijd op mijn examen zijn.”
• “Ik heb een zwaar examenrooster, hoe ga ik dit aanpakken?”

Daarnaast zijn er ook hypothetische zorgen of hypothetisch piekeren. Dit gaat over zaken die nu niet bestaan, maar mogelijk in de toekomst wel zouden kunnen plaatsvinden.

Enkele voorbeelden:

• “Wat ga ik doen als ik mijn studentenjob verlies?”
• “Hopelijk ben ik niet ziek op de dag van mijn examen.”

Piekeren kan werkbaar zijn wanneer het gaat over reële problemen of moeilijkheden. Het is niet werkbaar om te piekeren of ‘wat als/als dan’ problemen.

Het is erg normaal dat je soms eens piekert. Soms kan vooruit denken ons helpen om dingen te plannen of om ons voor te bereiden.
Er is geen ‘juiste’ hoeveelheid piekeren, maar het wordt wel een probleem wanneer je je hierdoor ontmoedigd, machteloos of uitgeput voelt.

• Oefen in het identificeren van je bezorgdheden. Wanneer je opmerkt dat je aan het piekeren bent, probeer dan te identificeren of het gaat over een ‘reëel probleem’ of een ‘wat als’ probleem. Wanneer het gaat over een ‘wat als’ probleem gaat het piekeren je niet tot een concrete oplossing brengen. Merk dit op en probeer jezelf dan even af te leiden van het piekeren, dit door bijvoorbeeld te gaan wandelen, een serie te kijken, je terug te focussen op de les, ...
  
  
• Concentreer je heel bewust met al je zintuigen op iets anders. Wanneer je bijvoorbeeld gaat wandelen probeer dan duidelijk waar te nemen wat je ziet, hoort, ruikt, voelt,... Dit kan ook bij kleinere bezigheden zoals bijvoorbeeld thee drinken of tijdens het nemen van een douche. 
  
  
• Oefen met het uitstellen van je piekergedachten. Dit houdt in dat je elke dag een moment op reserveert waar je mag piekeren. Dit kan bijvoorbeeld 30 minuten na het eten zijn, van 20:00 tot 20:15 of elke zondagochtend 60 minuten. Alle andere momenten ga je je piekergedachten dan doorverwijzen naar jouw piekermoment. Indien je bang bent dat je bepaalde gedachten zal vergeten kan je deze ook kort opschrijven en er terug bij nemen op je piekermoment.
  
  
• Richt je aandacht op je ademhaling. Je kan verschillende apps of video’s vinden met ademhalingsoefeningen. Zoek een methode die bij jou past en hier kan je dan mee oefenen.
  
  
• Pas de 5-4-3-2-1 oefening toe. Je noemt 5 dingen op die je ziet, hoort, voelt. Dan herhaal je dit met 4, dan 3, dan 2 en tenslotte 1 ding. Benoem wat je ziet zo concreet mogelijk. Bv. Ik zie een pennenzak met pennen, potloden, fluostiften en een lat. De pennenzak is paars.

Let wel! Niet alles werkt voor iedereen. Zoek een methode die voor jou werkt en waar jij je in kan vinden. Lijk je er niet uit te geraken of heb je nog vragen? Dan kan je steeds terecht bij de studentenpsychologen.

Hier vind je ook nog enkele links met handige tips, video’s en boeken die je kunnen helpen:

• Op deze website vind je meer uitleg, verschillende oefeningen en verhalen van mensen die moeilijkheden hebben met piekeren
• In dit artikel vind je 3 toptechnieken om met piekeren om te gaan
• In deze video leer je hoe je rust in je hoofd kan brengen (filmpje, 11’)
• Luister je liever? In deze podcast leer je meer over piekeren (podcast, 34’)
• Ontdek diverse manieren om piekeren aan te pakken (document)

In de universiteitsbibliotheek kan je ook verschillende boeken vinden rond het thema.

• ‘Weg van het piekeren’ van Filip Raes
• ‘The worry trap’ van Chad Lejeune

Zelf aan de slag gaan

Op deze website kan je heel wat ideeën opdoen om je piekergedachten aan te pakken. Maar hoe ga je hier nu effectief mee aan de slag?

1. Schrijf de ideeën en tips op die jij wil uitproberen.
2. Kies één idee of tip uit om mee te beginnen.
3. Check onze e-module ‘beter studeren door jezelf te sturen‘ en volg het stappenplan. Je krijgt er een heleboel concrete tips om jouw voornemens te doen slagen.

Infosessie volgen

Kom alles te weten over piekeren en hoe je het kan aanpakken in onze jaarlijkse infosessies. 
→ Check het aanbod infosessies en schrijf je gratis in!

Afspraak maken

Wil je graag in een individueel gesprek verder onderzoeken hoe je jouw piekergedachten onder controle krijgt?
→ Maak dan snel een afspraak met één van de studentenpsychologen