Onderwijskwaliteit

Visie op kwaliteit en kwaliteitscultuur

De visie op kwaliteit en kwaliteitscultuur van UHasselt is gebaseerd op een aantal kernprincipes:

  • Verbondenheid en betrokkenheid: UHasselt streeft naar een cultuur van verbondenheid en betrokkenheid, zowel binnen de universitaire gemeenschap als met externe stakeholders. Dit wordt ondersteund door informele contacten en korte lijnen tussen verschillende niveaus in de organisatie.
  • Actieve participatie van studenten: Studenten worden actief betrokken bij onderwijsbeleids- en kwaliteitszorgprocessen. Hun input wordt gewaardeerd en geïntegreerd in besluitvorming op alle niveaus.
  • Openheid en kritische geest: UHasselt omarmt nieuwe ideeën en verwelkomt nieuwe inzichten. Er is een open feedbackcultuur waarin externe, kritische input wordt gewaardeerd en gebruikt om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren.
  • Inclusieve aanpak: Er wordt gestreefd naar een inclusieve benadering, waarbij diverse perspectieven worden gerespecteerd en open dialogen worden aangemoedigd.
  • Eigenaarschap op alle niveaus: Alle partijen binnen UHasselt, van individuele docenten tot de Raad van Bestuur, nemen eigenaarschap op zich voor de kwaliteit van het onderwijs. Dit gedeelde eigenaarschap versterkt de samenwerking en zorgt voor een integrale benadering van kwaliteitszorg.
  • Ondernemende en lerende houding: UHasselt moedigt een ondernemende en lerende houding aan, waarbij de universiteit zichzelf voortdurend uitdaagt, kansen grijpt om te innoveren en zoekt naar duurzame oplossingen voor uitdagingen.
VISIO Driehoek

Deze visie bepaalt samen met de kwaliteitskenmerken van de Nederlands Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) hoe we aan UHasselt aan onderwijskwaliteit werken; zij vormen samen de basis van het UHasselt-kwaliteitszorgsysteem in eigen regie: VISIO. In lijn met de onderwijsvisie van UHasselt, werden de kwaliteitskenmerken van NVAO vertaald naar onderstaande UHasselt-kwaliteitsclusters die via de VISIO-cyclus systematisch worden opgevolgd in elke opleiding.

Lees onze volledige visietekst hier

UHasselt profileert zich als een civic universiteit met een groot hart voor activerend, innovatief, inclusief en kwaliteitsvol onderwijs (zie onderwijsvisie UHasselt). Om dat kwaliteitsvol onderwijs elke dag opnieuw waar te maken, streven alle UHasselt-actoren naar een voortdurende kwaliteitsbewaking en -versterking. UHasselt doet dit in lijn met haar kernwaarden via formele en informele processen.

Als civic universiteit kiezen we -ook in onze kwaliteitszorg- voor verbondenheid en betrokkenheid als uitgangspunt en dat zowel binnen onze UHasselt-gemeenschap als met externe (Limburgse) stakeholders. Korte lijnen en de vele informele contactmomenten tussen stakeholders vormen dé basis voor een snelle, wederkerige en open feedbackcultuur die typerend is voor UHasselt. Niet alleen geven die korte lijnen en informele contacten zuurstof aan de verbondenheid tussen alle niveaus in de organisatie. Ook laten ze ons toe om kort op de bal te spelen. We vullen onze informele contacten aan met structurele, efficiënte en laagdrempelige formele kwaliteitszorgprocessen die cyclisch worden geëvalueerd door peers en door de NVAO.

We hebben daarbij bijzondere aandacht voor de verbondenheid met en de betrokkenheid van de student in onderwijsbeleids- en kwaliteitszorgprocessen. Hun actieve participatie op alle niveaus van besluitvorming is voor UHasselt cruciaal. Dat gebeurt onder meer via informele dialoog met het onderwijsteam, structurele evaluatievergaderingen, onderwijsevaluaties en andere bevragingen. Daarnaast zetelen studentenvertegenwoordigers in de verschillende overlegorganen. Meer over deze inspraak van studenten kan teruggevonden worden op de webpagina over studentenparticipatie.

We voeren onze processen vanuit een integere en respectvolle houding, met een open en kritische geest. We omarmen nieuwe ideeën en verwelkomen nieuwe inzichten. Vanuit deze open feedbackcultuur halen we systematisch een externe, kritische blik binnen in onze kwaliteitszorg. Onze externe stakeholders zijn immers onze voelsprieten én sparringpartners. Open dialogen met respect voor diverse perspectieven en de eigenheid van de opleiding  worden aangemoedigd. We kiezen voor een inclusieve aanpak waar mogelijk op maat van, en altijd met respect voor de eigenheid van de opleiding.

Voor onderwijskwaliteit zijn we samen verantwoordelijk. Een belangrijke voorwaarde om de onderwijskwaliteit te kunnen opvolgen en te borgen, is dat alle partijen, op verschillende niveaus, eigenaarschap opnemen. Van een individuele docent binnen een opleidingsonderdeel tot de opvolging in de Onderwijsraad, het College van Decanen en de Raad van Bestuur. Deze niveaus versterken elkaar. De opleidingen en hun stakeholders nemen vanuit dat gedeelde eigenaarschap zelf de kwaliteitszorg van het onderwijs in handen. Ze doen dat in samenwerking met de ondersteunende diensten van UHasselt. Vanuit een ondernemende en lerende houding, dagen we onze eigen werking voortdurend uit, grijpen we samen kansen om te innoveren en zoeken we duurzame oplossingen voor uitdagingen die zich stellen.  De inzet op professionalisering stimuleert om te blijven groeien. Om nieuwe ideeën en inzichten op te doen, blijft UHasselt niet binnen haar muren maar gaan we ook daarbuiten op ontdekking. Zo verruimt onze blik en blijven we geïnspireerd.

Kwaliteitsclusters UHasselt

Profilering en competentieprofiel

Als opleiding vertrek je vanuit een gedragen missie en visie en duidelijke opleidingsprofilering (incl. competentieprofiel) om je curriculum vorm te geven.

Maatschappelijk relevant curriculum 

Je geeft als opleiding vorm aan een curriculum dat aansluit bij de meest recente ontwikkelingen in het vakgebied, het werkveld en de maatschappij, en tevens civic van aard is.

Personeel 

Als opleiding waak je over de verdeling van je (onderwijzend) personeel in het programma. Tegelijkertijd stimuleer je de professionalisering van je personeel in functie van een krachtige leeromgeving voor alle studenten.

Studie(loopbaan)begeleiding 

Je werkt als opleiding actief samen met studie(loopbaan)- begeleiders om studenten te voorzien van een passend aanbod zodat er een warme leer- en leefgemeenschap wordt gecreëerd.

Didactisch concept 

Je hebt als opleiding een helder didactisch concept, dat o.a. de visie op onderwijsleeromgeving (leerinhouden, studiemateriaal, organisatie- en werkvormen, onderwijstechnologie en infrastructuur) en evaluatie omvat.

Informatie en communicatie 

Je communiceert helder en correct over de opleiding, zowel intern als extern.

Kwaliteitszorg (overkoepelend) 

Als opleiding werk je binnen alle kwaliteitsclusters systematisch aan kwaliteitszorg.

Deze UHasselt-kwaliteitclusters werden op hun beurt verder omgezet in minimale kwaliteitsvereisten voor een UHasselt-opleiding. Om de kwaliteit van een opleiding te garanderen, wordt van opleidingen verwacht dat ze streven naar en voldoen aan deze minimale standaarden.

VISIO: eigen regie van kwaliteitsborging

Om de kwaliteit van onze opleidingen te garanderen volgen zij een vaste cyclus: de VISIO cyclus (acroniem voor Visie - Innovatie - Strategie - Intervisie voor Onderwijsontwikkeling). In onderstaande afbeelding lichten we deze cyclus verder toe.

Opleidingen doorlopen een 6-jaarlijkse VISIO-cyclus waarin ze elke 6 jaar een VISIO-commissie organiseren. Deze commissie bestaat uit externe, onafhankelijke leden die kritisch meekijken naar de opleiding. De VISIO-commissie levert feedback en feedforward voor de opleiding over de verschillende kwaliteitsclusters én het instellingsbestuur.

Het borgingsorgaan onderwijskwaliteit van UHasselt neemt o.b.v. een advies van de VISIO-commissie een borgingsbeslissing. Deze borgingsbeslissing geeft uitgesproken sterktes en aandachtspunten van de opleiding weer en doet uitspraak over de onderwijskwaliteit ‘as is’.

De opleiding gaat met de input van de VISIO-commissie en het borgingsorgaan aan de slag om de ambities voor de komende jaren om te zetten in acties. Ze maakt daarvoor een opleidingsplan op. Dit wordt afgestemd met het UHasselt-beleid (rector, vicerectoren, beheerders) op de facultaire strategiedag en verkrijgt goedkeuring van de Raad van Bestuur. De voortgang van de opleiding wordt jaarlijks opgevolgd via een jaargesprek met de dienst OBKZ.

Wanneer een opleiding een goedgekeurd opleidingsplan heeft, publiceren we de resultaten van deze kwaliteitsborging in een VISIOverzicht. Je vindt deze overzichten van alle opleidingen onderaan deze pagina.

In jaar 4 van de cyclus vindt een tweede facultaire strategiedag plaats waarin een tussentijdse stand van zaken door de opleiding wordt voorgesteld aan het UHasselt-beleid. Bijstellingen aan het opleidingsplan zijn, na goedkeuring door de vicerector onderwijs, steeds mogelijk indien dit noodzakelijk blijkt voor (het behoud van) de onderwijskwaliteit van de opleiding.

Hier kan u het volledige VISIO kader doornemen

VISIO-commissies

De VISIO-commissie is een externe commissie die de onderwijskwaliteit van de opleiding nagaat en hierbij zowel feedback als feedforward geeft. De leden van de commissie treden vanuit verschillende expertises als onafhankelijken in dialoog met het OMT en diverse stakeholders van de opleiding. De commissie bestaat uit 5 leden met minstens één lid uit elk van volgende categorieën en minstens twee academici om het academisch niveau voldoende te waarborgen:

  • Onderwijskundige: Dit profiel beschikt over recente ervaring met het geven of ontwikkelen van onderwijs op het relevante opleidingsniveau en over deskundigheid ten aanzien van de door de opleiding gehanteerde onderwijsvormen (i.e. onderwijskundige expertise).
  • Academicus: Dit profiel verzorgt onderwijs of heeft onderwijs verzorgd in een zelfde of verwante opleiding met dezelfde oriëntatie en draagt bij aan de ontwikkeling van de discipline of het vakgebied (i.e. vakinhoudelijke expertise).
  • Vertegenwoordiger beroepenveld: Dit profiel beschikt over een goed overzicht van de eisen die het beroepenveld stelt aan de afgestudeerden, bijvoorbeeld door betrokkenheid bij koepelorganisaties of een leidinggevende positie bij een grote of kenmerkende werkgever. Dit profiel kan gecombineerd worden met dat van de academicus maar minstens een deel van zijn/haar tijd moet in een andere dan de academische sector ingevuld worden.
  • Student: De student volgt eenzelfde of verwante opleiding aan een andere instelling. Dit profiel laat de commissie toe om na te gaan of de studentgerichtheid en studentenbelangen behartigd worden in aspecten zoals informatievoorziening voor studenten, studentenvoorzieningen, studiebegeleiding en studentenparticipatie.

Voorzitter: Een van bovenstaande personen neemt de rol op van voorzitter van de commissie. Deze persoon heeft bij voorkeur visitatie- of auditdeskundigheid gerelateerd aan het hoger onderwijs. Meestal is dit een academicus. De voorzitter leidt de gesprekken, heeft een beslissende stem indien er onenigheid is en keurt het finale rapport goed - na het verzamelen van de nodige feedback bij de medecommissieleden.

De leden van de VISIO-commissie ondertekenen een gedragscode waarin ze verklaren een gedegen voorbereiding te treffen, een waarderende en respectvolle houding aan te nemen, te voldoen aan de onafhankelijkheidscriteria en vertrouwelijk om te gaan met de informatie die aan hen bezorgd wordt in het kader van de VISIO-commissie.


Wil je graag eens aan een VISIO-commissie deelnemen?
Laat het ons weten via: VISIO@uhasselt.be.


De commissie gaat in gesprek met stakeholders uit verschillende groepen:

  • OMT en decaan
  • Docenten
  • Studenten
  • Alumni
  • Werkveld

Na afloop van het plaatsbezoek maakt de commissie een rapport op dat een advies (positief/voldoende/negatief) per UHasselt-kwaliteitscluster omvat. Daarnaast bevat het rapport kwalitatieve feedback en suggesties voor  de verdere verbetering van de onderwijskwaliteit van de opleiding. Dit rapport vormt de basisinput voor het borgingsorgaan onderwijskwaliteit bij het opstellen van de borgingsbeslissing en later voor de opleiding bij het opmaken van het opleidingsplan.

Borgingsorgaan onderwijskwaliteit

Het borgingsorgaan onderwijskwaliteit heeft als opdracht:

  1. De samenstelling van elke VISIO-commissie goedkeuren;
  2. Het formuleren van een borgingsbeslissing over de onderwijskwaliteit van elke opleiding in jaar 1 van de VISIO-cyclus;
  3. Het jaarlijks rapporteren aan het College van Decanen en de Raad van Bestuur in een jaarverslag over hun werkzaamheden en beslissingen.

Het borgingsorgaan bestaat uit:

  • de vicerector onderwijs (tevens voorzitter)
  • één decaan
  • de directeur onderwijsbeleid en kwaliteitszorg
  • één OMT-voorzitter
  • één lid uit de UHasselt Raad van Bestuur (een externe vertegenwoordiger, bij voorkeur met affiniteit in onderwijskwaliteit)

Opvolging VISIO door OMT

De VISIO-cyclus wordt voor iedere opleiding opgevolgd door het Onderwijsmanagementteam (OMT) van die opleiding. Het OMT staat in voor de kwaliteit, organisatie en inhoud van het onderwijs in de opleiding. In een OMT zetelen docenten en studentenvertegenwoordigers van een opleiding.
Inspraak en vertegenwoordiging van en door studenten is verzekerd door de structuur van de OMT’s: een derde van de stemgerechtigde leden is student. De OMT-voorzitter kan, in functie van de agenda, ook deskundigen uitnodigen om de vergadering met raadgevende stem bij te wonen.
De samenstelling van de OMT’s wordt jaarlijks vastgelegd bij de start van het academiejaar.

Samenwerken aan kwaliteitsvol onderwijs

Aan UHasselt werken we samen aan kwaliteitsvol onderwijs. Zo kunnen OMT’s rekenen op ondersteuning van een facultaire stafmedewerker onderwijs, een stafmedewerker OOBKZ en de studieloopbaanbegeleider van de opleiding. Daarnaast ondersteunen de centrale stafmedewerkers onderwijsbeleid waar nodig en begeleidt een stafmedewerker kwaliteitsborging de VISIO-commissie en het borgingsorgaan.

  • Facultaire stafmedewerkers onderwijs leveren organisatorische, inhoudelijke en onderwijskundige ondersteuning aan opleidingen binnen een faculteit. Omdat zij meerdere opleidingen ondersteunen, waken zij ook mee over de afstemming tussen de OMT’s binnen hun faculteit. Daarnaast houden zij via het maandelijks stafmedewerkersoverleg een korte (wederzijdse) lijn met de directeuren Onderwijs en de medewerkers uit de centrale onderwijsdiensten. Tijdens dat overleg delen ze ook good practices met collega’s uit andere faculteiten en scholen.
  • Studieloopbaanbegeleiders van de opleiding ondersteunen studenten bij het opmaken van hun studietraject. Omdat ze dicht bij de studenten staan, organiseren ze ook de evaluatievergaderingen van de opleiding – hét kenmerkende kwaliteitszorginstrument van UHasselt. Daarin kunnen studenten hun feedback geven over het geleverde onderwijs.
  • Stafmedewerkers OOBKZ leveren onderwijskundige en kwaliteitszorgondersteuning; detecteren noden voor onderwijskundige professionalisering; en staan de opleidingen bij in het doorlopen van de VISIO-cyclus en het realiseren en monitoren van het opleidingsplan.
  • Stafmedewerkers onderwijsbeleid ondersteunen opleidingen met data-analyses, met juridische en onderwijstechnologische expertise en volgen onderwijsprocessen (studiegids, EVC-procedure, opleidingsaanbod…) op
  • Stafmedewerkers kwaliteitsborging treden op als onafhankelijke procesbegeleiders bij de VISIO-commissie en ondersteunen het borgingsorgaan bij het nemen van beslissingen.

Peerreview

Met VISIO kijken we niet alleen kritisch-constructief naar de kwaliteit van onze opleidingen. We willen met ons intern kwaliteitsborgingssysteem ook het niveau en de professionaliteit van onze diensten Onderwijsontwikkeling, -beleid en kwaliteitszorg  blijvend op peil houden en versterken. Daarom onderwerpt een peerreviewcommissie deze diensten om de zes jaar aan een kritische analyse. Zo’n reflectieoefening, waarbij we ‘kritische vrienden’ laten meedenken, toont de sterktes van onze dienstverlening, maar belicht natuurlijk ook de aandachtspunten. Dankzij de aanbevelingen die voortvloeien uit een peerreview kunnen we weer stappen vooruit zetten daar waar dat het meest nodig is.

Kwaliteitszorginstrumenten

Om de kwaliteit van de opleidingen in kaart te brengen en het onderwijs te monitoren maakt de UHasselt gebruik van verschillende kwaliteitszorginstrumenten. De vaststellingen die hieruit voortkomen worden opgenomen in verschillende stappen van de VISIO-cyclus.

Instrument

Toelichting

Business Intelligencesysteem (BI)

UHasselt beschikt over een centrale databank studenten - en onderwijsadministratie. Via het business intelligencesysteem is het mogelijk om ad-hoc data-analyses te doen, o.a. in functie van kwaliteitszorg. Het systeem omvat drie tools: een dashboard (met informatie over bijvoorbeeld instroom, doorstroom en uitstroom), een rapporteringstool voor standaardrapporten en een analysetool voor bijkomende vragen

Evaluatievergaderingen

UHasselt hecht veel belang aan de evaluatievergaderingen. In deze vergaderingen wisselen studenten en docenten hun gedachten over het geboden onderwijs uit in een sfeer van vertrouwen en hebben ze het over goede praktijken en verbeterpunten in de verschillende opleidingsonderdelen. Elk opleidingsonderdeel wordt minstens om de twee jaar besproken. Dit leidt ertoe dat er onmiddellijk een oplossing gezocht kan worden voor eventuele knelpunten. Het OMT bespreekt de resultaten en koppelt deze ook terug naar de studenten. UHasselt draagt studentenbetrokkenheid immers hoog in het vaandel. Daarnaast is de drempel tussen studenten en docenten binnen UHasselt laag en kunnen studenten ook in informele contacten steeds bij docenten of andere medewerkers terecht met hun vragen, bedenkingen, ...

Gesprekken met stakeholders

UHasselt gaat ook in gesprek met studenten, docenten, alumni en werkveld over de opleidingsstrategie, het opleidingsprofiel en onderwijsthema's. Ook de contacten die er met het werkveld zijn over stages en bachelor - en masterproeven bieden ideeën voor opleidingsinnovaties.

Kwaliteitsmonitoring examens (examenanalyse)

De opleidingen kunnen via een tool de resultaten van multiple choices examens analyseren, waarna men de statische verdeling van de examenresultaten kan bespreken.

Onderwijsevaluaties

Via online bevragingen krijgen de studenten de mogelijkheid om hun mening te geven over de kwaliteit van het onderwijs, zowel op niveau van de opleiding als op niveau van de opleidingsonderdelen. Bij de evaluatie van de kwaliteit op het niveau van de opleiding worden tevens andere stakeholders betrokken, zoals alumni, docenten en het werkveld. Deze onderwijsevaluaties hebben als doel de positieve punten en aandachtspunten binnen de opleiding(sonderdelen) te signaleren en op te volgen.

Studiegids

In de studiegids leggen de opleidingen en de docenten de informatie over de opleidingsprogramma's vast in ECTS-fiches (European Credit Transfer System). Hierin wordt informatie op niveau van het opleidingsonderdeel, bijvoorbeeld doelstellingen, leerinhouden werkvormen en evaluatievormen vastgelegd. Op basis van deze informatie kan de student zijn/haar studieprogramma samenstellen.

Studietijdanalyse

Opleidingen kunnen op verschillende manieren nagaan hoe de studiebelasting bij studenten ervaren wordt. Binnen de instelling worden zowel manieren van tijdschrijven, als absoluut en relatief schatten toegepast.

Externe kwaliteitsbeoordelingen en accreditaties

Naast onze eigen regie VISIO, waarin we de kwaliteit van onze opleidingen nagaan, zijn er ook externe kwaliteitsbeoordelingen en accreditaties. Zo worden nieuwe opleidingen eerst aan een Toets Nieuwe Opleiding onderworpen vooraleer ze van start kunnen gaan. Deze toets gaat de potentiële kwaliteit van de (nog op te starten) opleiding na. Nadat de opleiding van start is gegaan, volgt daarna een eerste, externe opleidingsaccreditatie (in eigen regie). Daarna wordt de accreditatie van de opleiding automatisch verlengd zolang UHasselt/tUL een positief eindoordeel behaalt bij de instellingsreview. Daarin gaat een externe commissie de kwaliteit van het onderwijsbeleid, inclusief de regie om de kwaliteit van haar opleidingen te borgen, na.

Besluit en rapport instellingsreview 2022.

Meer informatie over deze en andere procedures vind je op de webpagina van NVAO, de Nederlands Vlaamse Accreditatieorganisatie.

BIJKOMENDE EXTERNE ACCREDITATIES

Een aantal opleidingen kiest er daarnaast voor om bovenop deze accreditaties nog een bijkomende accreditatie aan te vragen. UHasselt heeft momenteel twee bijkomende accreditaties verkregen:

Kwaliteit van onze opleidingen

In de tabel geven we de timing van de VISIO-cyclus van de opleidingen weer. De timing loopt in de meeste faculteiten voor alle opleidingen gelijk, indien dit niet het geval is, werd de timing van de facultaire strategiedagen (fac strat) afgestemd op de VISIO-cyclus.

Hieronder is per opleiding het VISIOverzicht / de publieke info te vinden.